Kabuller
- Çevrimin başlangıç şartları:
T1=300 K sıcaklık,
P1=101.325 kPa atmosfer basıncı,
300 K için sabitler;
Cv=0.7165 kj/kg.K
Cp=1.0035 kj/kg.K
k=(Cp/Cv)=1.4;
R=Cp-Cv=0.287 kj/kg.K alınacaktır.
- Çevrim hesaplar tek bir silindir için yapılacaktır.
- Hacim birimleri , basınç birimleri kPa, kütle birimleri kg alınıp gerekli yerlerde birim çevirmeler yapılacaktır. Diğer ifadelerin birimleri değerler ile belirtilecektir.
- Yapılan hesaplar teorik çevrim hesapları olduğundan, teorik çevrimdeki kabuller aynen burada da yapılacaktır. Ancak teorik çevrimden farklı olarak 1 kg hava için hesap yapılmayıp, çevrim için gerekli olan yakıt+hava miktarları hesaplanacaktır. Bu hesaplar üzerinden işlemler yapılıp, çevrime giren ısı ve alınan iş buna göre hesaplanacaktır.
Çevrim İçin Gerekli Verilerin Elde Edilmesi
Toplam motor hacmi, silindir sayısı ve sıkıştırma oranından hareketle tek silindir için hacim değerlerini çıkarabiliriz.
Vc=Tek bir silindirin yanma odası hacmi(m³ )
Vh=Tek bir silindirin strok hacmi(m³)
VH=Toplam strok hacmi(m³)
ε=Sıkıştırma oranı
Başlangıç şartlarında ideal gaz denklemini kullanarak çevrime giren toplam hava+yakıt miktarının kütlesini bulalım:
P1×Vh =mT×R×T1
101.325×3.475× 10^-4=mT*0.287*300 mT=4.0894*10^-4kg
mT: Çevrime giren toplam hava+yakıt miktarıdır. Benzinli motorlar da H/Y oranı 15’dir. Bu bilgiye dayanarak bir çevrimde tek bir silindirin içine alınan hava ve yakıt kütlelerini bulabiliriz:
mT=(15 Hava+1 Yakıt)×X X=2.5558×10^-5 kg’dır.
Bu basit denklemde yakıtın katsayısı 1 olduğundan myakıt=2.5558×10^-5 kg,
mhava=2.5558×10^-5×15 mhava=3.8338×10^-4 kg olur.
Çevrim için gerekli ön veriler elde edildi. Şimdi bu bilgiler ışığında hesaplarımıza başlayabiliriz.
6-1: Sabit Basınçta Emme İşlemi
P6=P1=101.325 kPa
w=P.dv 6w1=P6×(v1-v6)=P1×(Vh) 6w1=0.03521 kJ
Not: Birimi kJ/kg cinsinden ifade edebilmek için çevrime giren toplam kütleye bölersek elde edebiliriz. Buradan hareketle
6w1=91.843 kJ/kg elde edilir.
1-2: Tersinir Adyabatik Sıkıştırma
Krank mili açısına (a) bağlı olarak hacmi sürekli değişir. Bu hacminin değişmesi sıkıştırma oranın değişmesi, dolasıyla P2 basıncının değişmesine neden olur. Burada sadece bir açı değeri ele alınmıştır. Krank mili Ü.Ö.N iken açı sıfır olarak kabul edilmiştir.
2-3: Sabit Hacimde Sisteme Isı Girişi
2Q3=Qgiren=myakıt ×Hu×ɳyanma
myakıt: Çevrime giren yakıt miktarı
Hu: Yakıtın alt ısıl değeri
ɳyanma: Yanma verimidir. Teorik olarak bu değeri 1 alabiliriz. Yani tam yanma meydana gelmiştir.
Bu motor benzinle çalışmakta ve her yakıtta olduğu gibi bu yakıtında alt ve üst ısıl değerleri vardır. Bu değerler ise şu şekildedir;
Hu,alt=43000kJ/kg
Hu,üst=47300 kJ/kg’dır. Bu değerler arasında bir değer seçebiliriz.
Hu=44300 kJ/kg olarak alalım ve bu değere göre hesap yapalım.
Qgiren=(2.5558×10^-5 kg)×(443000 kJ/kg) Qgiren=1.1322 kJ enerji verilmektedir.
Çevrime giren enerji miktarını şu şekilde de tanımlayabiliriz;
Qgiren=mtoplam×Cv×(T3-T2)’dir. (Qalınan=Qverilen)
T2=768.42 K idi. Cv sabiti sıcaklığa bağlı olarak değişmektedir başlangıç şartlarından sonra sıcaklık değişimi olduğundan bu değeri ilk değerle aynı alamayız. Bunun için Tort değer gerekmekte. Bunu da T3=3600 K olarak tahmin ederek;
Tort=(T2+T3)/2 formülünden hareketle Tort=2184.21 K olarak buluruz.
Termodinamik tablosundan değeri okuyup enterpolasyon yaparak;
Cv=0.9717 kJ/kg.K çıkar. Bu değeri yerine koyalım:
1.1322=(4.0894×10^-5 )×0.9717×(T3-768.42) T3=3617.7 K olarak bulunur. Bulduğumuz sıcaklık tahmin ettiğimiz sıcaklığa yakın ve hatası kabul edilir düzeyde.
v2=v3
3-4:Tersinir Adyabatik Genişleme
4-5:Sabit Hacimde Isı Atılması
V4=V5=V1=0.8497 m³/kg
4w5=0
Qçıkan=mtoplam ×Cv×(T5-T4), T5=T1=300 K,
T4=1262.70 K,
Tort=(T4+T5)/2 Bu işlemle Cv katsayısnı bulabilmek için enterpolasyon yaparak buluruz. Cv=0.8171 kJ/kg.K
Qçıkan=4.0894×10^-4 ×0.8171×(300-1412.4)
Qçıkan=-0.3717 kJ Qçıkan=-908.9352 kJ/kg
5-6: Egzoz Gazlarının Sabit Basınçta Atılması
P5=P6=P1=101.325 kPa
5w6=P×dv=P×(v2-v1)
5w6=-79.03 kJ/kg
İş ve Verim Hesapları
wnet=-396.2490 +0+1582.3027+(-91.843)+91.843
wnet=1186.0537 kJ/kg
Wnet=mtoplam×wnet=4.5199×10^-4×1246.2085
Wnet=563.2737 J
Verim
Bu verim ifadelerinin birbirleriyle aynı olmaları gerekirdi. Ayrıca Cp’nin sıcaklıkla değişimi göz önüne alınmadığından bu fark ortaya çıkmıştır.
Ortalama indike basınç:
Pingback: CATIA İLE KRANK-BİYEL MEKANİZMASININ ANALİZİ |