1912 yılına kadar neredeyse tüm bilardo topları fil dişinden yapılıyordu. Topların Düzgün yuvarlatılabilmesi için fil dişinin hatasız kısmı olan, kesitin ortasından yapılması gerekiyordu. İstenen uygun yoğunluk şartını ise elli taneden yanlızca birinde sağlanabiliyordu. Bilardonun popülerliği arttıkça, filler bu amaçla öldürülmüştü ve fildişi giderek daha pahalı ve nadir bulunur hale gelmişti. Ayrıca avlanma sonucu, fil nüfusunun azalması hatta yok olma tehlikesi göstermesi nedeniyle, bazı ülkelerce fildişi ve fildişi ürünlerin ithalatına çok büyük sınırlamalar getirilmişti. Sonuç olarak, Bilardo topları için fildişi yerine malzeme aranmaya başlandı. Örneğin ilk çözümlerden biri, sıkıştırılmış kağıt hamuru ve kemik tozuydu, ancak bu malzeme tatmin edici sonuç vermedi. En uygun malzeme, bugün hala kullanılan fenolik olarakda isimlendirilen ilk sentetik polimerlerden olan fenol-formaldehit polimeri olmuştur.
Bu malzemenin icadı, sentetik polimerlerin tarihinde önemli ve ilginç bir yere sahiptir. Fenol-Formaldehitin sentezini ilk keşfeden kişi Leo Baekeland’dır. Başarılı ve genç bir doktoralı kimyacı olarak, 1900’lerin başında Belçika’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmiştir. Buraya varmasında kısa bir süre sonra, üretimi oldukça pahalı olan doğal vernik reçinesi (şellak) yerine yapay reçine sentezini yapmak üzere araştırmalarına başlamıştır. Bu reçine halen ahşap koruyucu vernik ve gelişen elektrik endüstrisinde yalıtkan olarak kullanılmaktadır. Çabaları sonunda, kontrollü ısı ve basınç şartları altında fenol [veya karbolik asit ( )] ile formaldehit (HCHO,renksiz ve zehirli bir gaz) reaksiyonu sonucu reçine yerine, uygun bir alternatif sentezini keşfetti. Bu reaksiyonun ürünü bir sıvıydı, ancak ardından sertleşerek amber rengi, şeffaf bir katı haline geliyordu. Baekeland bu yeni malzemeye, bugün bizim fenol veya fenol-formaldehit için genel bir isim olarak kullandığımız “Bakalit” adını verdi. Bu keşiften çok kısa bir süre sonra, bakalitin bilardo topu için ideal malzeme olduğu anlaşıldı (Bu bölümün ilk sayfasındaki fotoğraf).
Fenol-formaldehit termoset türü bir polimer olup çok sayıda arzu edilen özelliği bir arada bulunduran bir malzemedir. Sert ve ısıya dayanıklı seramikten daha az kırılgan, pek çok çözelti ve çözücülere karşı kararlı, kolayca parçalanmaz ve rengi solmaz özelliktedir. Ayrıca, diğerlerine göre ucuz bir malzeme olup, modern fenolik birçok renkte üretilebilir. Bu polimerin elastik özellikleri fildişine çok benzer; fenolik toplar çarpıştığında fildişi toplara çok benzer bir ses çıkarır.
Kaynak:Mazeme Bilimi ve Mühendisliği William D. CALLISTER/David G.RETHWISCH