1.Giriş
Dünya petrol üretiminin yaklaşık olarak üçte birini içten yanmalı motorlar kullanmaktadır. İçten yanmalı motorlar, kentsel bölgelerde ciddi bir hava kirliliğine sebep olmaktadırlar. Bu yüzden içten yanmalı motorlarda yakıtın verimli yanması ve içten yanmalı motorlardan ortaya çıkan kirliliğin azaltılması, yanma konusunda yapılan çalışmalara önem kazandırmıştır (1) .
Bir içten yanmalı motordan yüksek performans elde etmek istiyorsak motorlarda kullanılan enerjinin olabildiğince faydalı enerjiye çevrilmesi gerekmektedir. Bir motorda kullanılan enerji yaklaşık olarak % 30-40 değerleri aralığında değişmektedir. Bu değerlerin dışında kalan kısım ise egzoz gazı ve soğutma sıvıları ile atılmaktadır. Mekanik kayıpların yaşandığı faktörlerden biride soğutma sisteminin parçalarından dolayı meydana gelmektedir. Motorda bulunan parçaların ortalama sıcaklıklarının etkileyenlerden en önemlisi soğutmada kullanılan sıvıların sıcaklığıdır. Bu yüzden, soğutma sıvısının sıcaklığının düşmesi ile sıvıyla temas eden motor parçalarının sıcaklığının düşmesine sebep olur. Silindirlerin duvar sıcaklıklarının düşmesi istenmeyen bir durumdur çünkü soğutma sıvısına geçen ısı enerjinin faydasız enerjiye dönüşmesini sebep olmaktadır. Bundan dolayı ise sıkıştırma zamanında basınç ve sıcaklığın azalmasına sebep olur. Bu olaylar sonucunda ise yakıt tüketimi artar ve yanma olayı düzgün gerçekleşemez. Bu olaylardan dolayı motorda performans düşüklüğü yaşanmaktadır. Basınç ve yanmış gazlar motorda kimyasal aşındırmalara ve deformasyonlara yol açmaktadır. Kimyasal aşındırmalar belli bir zaman sonra motor parçalarına zarar vermektedir, bunlar motorda emisyon değerlerinde artış, yakıtın düzgün ve verimli yanmaması, motor performansında ciddi düşüşlere sebep olmaktadır. Motorda bulunan yanma odası parçalarının yüzeylerinde oluşan deformasyonların önüne geçmek, yanma olayında oluşan kimyasal erozyonun doğrudan yanma odası parçalarına temasını engellenmesiyle olmaktadır. Düşük ısı kayıplı motorlar farklı bir adıyla adyabatik motorlar, yanma odalarının kaplanmasıyla sağlanır.
Yanma odası kaplamaları dizel motorların parça ömrünü uzatmakta ve motorda oluşan korozyona karşı koruma görevi göstermektedir. Yanma sırasında oluşan sıcaklığın karbon monoksit (CO) oluşmasında önemi büyüktür. Yanma odasına yapılan kaplamaların yanma odası sıcaklığının arttırdığı, bunun sonucunda ise CO konsantrasyonun diğer motorlara göre düşük olduğu gözlemlenir. Seramik kaplı motorların yanması odası daha sıcaktır bu yüzden yanmada iyileşme olur ve CO’nun CO2 (karbon dioksit)’de dönmesi daha kolay olur (2).
1.1. Adyabatik Motorlarda İstenen Özellikler Nelerdir?
Bilim insanlarının en çok çaba harcadığı konulardan biriside adyabatik motorlardır. Adyabatik motorlarda istenilen en önemli özellikler, termik verimi artırma, ısı kaybını azaltma ve soğutma sistemini ortadan kaldırmaktır (3).
Çağımızda kullanılan içten yanmalı motorların metalden yapılması ve yanma odasında kullanılan parçaların yüksek sıcaklıkta çalışmasından dolayı erime görülmektedir. Dizel motorlarda kaplama yapılmasının amacı ısı kayıplarının önüne geçmek ve soğutma sisteminde kullanılan (pompa, vantilatör, radyatör vs.) gibi parçaları motordan kaldırmaktır. Soğutma sistemi parçalarının motordan kaldırarak parça maliyeti, ağırlık, ekonomi gibi tasarruflar sağlanacaktır ayrıca yakıt tüketiminde yaklaşık % 40 seviyesinde azalma olduğu görülecektir (4).
Motorların adyabatik yapılmasının bir diğer özelliği ise ısı kayıplarını düşürerek yanma odası cidar sıcaklıklarını yükseltme ve egzoz gazlarının sıcaklığını artırmaktır.
(Alüminyum oksit-Titanyum oksit için AT, Alüminyum oksit Zirkonyum oksit için AZ) ile kaplamasız normal motora (NM) ait egzoz gazı çıkış sıcaklıklarının motor hızına göre değişimi Şekil 1’de gösterilmiştir.
Şekil 1’de görüldüğü gibi kaplamaların etkisiyle egzoz gazı sıcaklığı yükselir ve egzoz enerjisinin doğrudan yükselmesini sağlar, içten yanmalı bir dizel motoruna bağlı türbosarj ünitesinin eklenmesiyle dışarı gereksiz yere atılan ısı faydalı güce çevrilir bu sayede motor performansında artış ve yakıt tüketiminde düşüş sağlanır.
Kaplamalar sayesinde yanma odasında meydana gelen sıcaklığın artması ile yanmadan atılmak zorunda kalınan hidrokarbonların (HC) yanması sağlanmıştır ve karbonmonoksit düşmüştür (5, 6).
Gereksiz ısı kayıplarının düşmesi sebebiyle dizel içten yanmalı motorlarda sıkıştırma zamanı sonu gaz sıcaklığı yükseldiği için ilk hareket kolaylaşır. Isı kayıplarının azalması tutuşma gecikmesinin azalmasına da neden olur, kontrolsüz yanmanın yan etkisi olan vuruntu ve gürültülü çalışma ciddi anlamda düşer.
Adyabatik motorların ilk hedefleri arasında soğutucuya giden ısı kayıplarının önüne geçmek vardır bu sayede soğutma sisteminin harcadığı enerjiyi motordan kurtarmış olacaktır, tutuşma gecikmesi zamanı düşer, yakıtın yanması düzelir böylece motorda termik verim iyileşir. Hedeflenen amaçlara ulaşmak için yapılması gerekenler silindir kapağının, pistonun, supapların ve gömleğin kaplanması gerekmektedir.
İçten yanmalı dizel motorların yanma odası kaplamaları üzerine yoğun araştırmalar başlatılmıştır. Bu araştırmalar ileri teknoloji seramiklerin üzerinde yoğunlaşmıştır bu en temel sebebi seramiklerin gelişmesidir. Sürekli gelişmekte olan seramiklerin araştırılması 1980’li yıllarda başlamıştır, bu çalışmanın yapılmasının en önemli sebebi motor performansını artırmak ve motorda gereksiz olan ısı kayıplarını önlemektir (7).
1.2. Seramik Kaplamaların Motor Performansına Etkisi
İçten yanmalı motorlarda karşılaştığımız en önemli sorunlardan biri olan yanma odasındaki ısı kayıplarını en düşük seviyeye indirmek için yanma odasının, silindir yüzeyinin ve diğer yanma odası parçalarının seramikten kaplanması önem kazanmaya başlamıştır.
Seramiklerin bilinen en önemli özellikleri ısı iletiminin düşük olmasıdır.
Araştırmaların genişlemesiyle seramikler hakkında daha detaylı bilgi elde edilmiş ve yanma odasında istediğimiz gerekli olan fiziksel ve kimyasal özelliklerin seramiklerde olduğu görülmüştür. Çağımızda ısı kayıpları sıfıra düşmemiştir ancak düşük ısı kayıplı motor tasarımı konusunda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Motor parçalarının verimli çalışması için soğutma sistemine aktarılan ısı kayıplarını en düşük seviyeye düşürmek ve böylece ısınan soğutma sıvısını dolayısıyla ısınan motoru soğutmak için harcanan enerjiyi kazandığımızda motorun verimini doğrudan artıracaktır (9).
Seramik kaplama ile yapılan çeşitli araştırmalar soncunda, kaplaması seramik malzemelerden yapılan yanma adası parçaları ile normal yanma odasına sahip motorlar birbiri ile kıyaslanmış ve elde edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir;
Seramik ile kaplanmış yanma odasına sahip bir motor, aynı özellikteki herhangi kaplama yapılmamış bir motora göre karşılaştırdığımızda; yaklaşık olarak %30’lara varan ısı kayıplarının azaldığı görülmüştür. Buna bağlı olarak %3,4’lere varan volumetrik verim kayıpları ayrıca egzoz gaz sıcaklığında yaklaşık olarak 72 oK’lik bir yükselme görülmüştür. Bütün bunların sonucunda ise yakıttan yaklaşık olarak %8’lik ciddi tasarruf sağlanmış ve motor veriminde iyileşmeler görülmüştür (11).
Yanma odası parçaları seramik ile kaplanmış olan içten yanmalı motorlarda, yanma odasında oluşan sıcaklıkların yüksek olması sebebiyle kalitesi daha düşük yakıtların verimli bir şekilde yanmasına olanak sağlamıştır. Bununla birlikte soğutma sıvılarına gereksiz ısı kayıplarının azalmasıyla içten yanmalı dizel motorlarda sıkıştırma sonu gaz sıcaklığı yükseleceğinden, soğuk havalarda rahat çalışma imkanı sağlanmıştır (12, 13).
Malzeme | Ergime
Sıcaklığı |
Yoğunluk (g/cm3) | Mukavemet
(MPa) |
E
(GPa) |
l/2
(MPa m) |
Sertlik
(kg/mm2) |
Cam | 500 | 2,2 | 48 | 7,2 | 0,5 | 650 |
A1203 | 2050 | 3,96 | 250-300 | 36-40 | 4,5 | 1300 |
Zr02 | 2700 | 5,6 | 113-130 | 17-25 | 6-9 | 1200 |
SİC | 3000 | 3,2 | 310 | 40-44 | 3,4 | 2800 |
S3Z4 | 1900 | 3,24 | 410 | 30,70 | 5 | 1300 |
Tablo 1. Bazı ileri teknoloji seramiklerinin özellikleri (14).
Yukarıda verilen başlıca seramiklerin özelliklerini görüyorsunuz, seramiklerin bilinen en önemli özellikleri, yüksek sıcaklığa dayanıklı olmaları, çok sert olmaları, doğada hammaddesi bolca bulunması, ısı iletim katsayılarının düşük olması ve çok sert olması gibi özellikleri sayabiliriz (14).
1.2.1. Zirkonya (Zr02)
Zirkonya, monolitik (m), tetragonal (t) ve kübik (k) olmak üzere 3 farklı yapıdadır. Bu yapılar sıcaklık ile değişmektedir. Monolitik yapı, 1-1700C’ye kadar kararlıdır fakat bu aralığın üzerinde bir sıcaklığa ulaştığında tetragonal yapıya dönüşür. Tetragonal yapı diğerlerine göre sıcaklık değerleri daha fazladır. 1700C den 23700C’ye kadar kararlı bir yapı göstermektedir. Bu sıcaklığın üzerinde yapı kübiktir.
Monoklinik yapıdaki seramik malzeme 1700C ye ulaştığında, tetragonal yapısına dönüşmüş olmaktadır bu dönüşüm sırasında yaklaşık olarak %8’lik bir hacim değişikliği meydana gelmektedir. Dönüşüm yaşanırken seramik malzemeler genelde parçalanmaktadır. Parçalanan malzemelerin önüne geçmek ve kararlı yapmak için oda sıcaklığında kalsiyum oksit, magnezya yitriya gibi toprak alkali metaller ve bazı elementlerin oksitleri katılmıştır.
1.2.2. Yitriya (Y203)
Kübik bir yapıda kararlı kılmak için içerisine zirkonyaya eklenmiştir, genellikle kimyasal karşımıza çıkar ve kararlı yapısıyla bilinir. Ergime noktası yaklaşık 24100C olarak bilinmektedir. Genellikle havada kararlı bir yapıda bulunur ve indirgenemez olarak bilinir. Çözünme olayı asitlerle sağlanır. En çok karşımıza çıkan yitriyalar; gadolinit, xenotim ve fergusonittir olarak bilinmektedir.
1.2.3 Magnezya (MgO)
Fazla sıcaklık altında magnezya, rutubete, asit gazlarına ve nötr tuzlara olan dirinci oldukça yüksektir. Karbonla temas ettiği sürece 1800T’ye varıncaya kadar kararlı yapısını korumaktadır. Ergime noktası yaklaşık olarak 28000C’dir ve en fazla bulunan refrakter oksitler olarak bilinir. 2300-24000C sıcaklık değerleri arasında buharlaşır. En fazla karşımıza çıkan magnezya mineralleri; manyezit, talk, asbest, dolomit ve spineldir.
1.2.4. Alümina (A1203)
Refrakter malzemelerin içerisinde orta sıcaklı bir ortamda kimyasal maddelere ve mekanik yüklere karşı en dayanıklı malzeme olarak bilinmektedir. Ergime noktası yaklaşık olarak 20000C’dir. Kalsine edildiğinde veya suda bulunduğu zaman mineral asitlerine ve bazlara karşı dayanıklıdır ve çözülmezler. Saflığıyla doğru orantılı olarak sıcaklığa dayınım ve aşınma direncine karşı gösterdiği dirençte artmaktadır yani kısacası saf oldukça dayınım artmaktadır. Birçok mineralin içerisinde bulunuyor bunlara örnek verecek olursak; boksit, diaspor, kriyolit, silimanit, kyanit, nefelit’dir (15, 16)
1.3. Termal Bariyer Kaplamanın Motor Performansına Etkisi
İçten yanmalı motorlar oluşturduğu ısı enerjisini mekanik enerjiye çevirmektedir bu olayı gerçekleştirmek için ise yakıt/hava karışımını yakarak elde etmektedir. Termodinamik hesaplarını teorik olarak yaptığımızda verimin %100 çok yakın değerlere kadar çıkacağını göstermektedir ancak bu pratikte geçerli olmamaktadır. İçten yanmalı motorlarda yaklaşık olarak toplam enerjinin üçte biri ancak faydalı enerjiye dönüşebilmektedir, geri kalan üçte ikilik enerji ise egzoz sistemine ve soğutucu sistemlerine termal enerji olarak geçmektedir yani faydasız enerji olarak sistemden dışarı atılmaktadır (17).
Gereksiz ısı kayıplarını azaltmak ve bu kayıpları faydalı enerjiye dönüştürmek için yanma odası elamanlarına kaplama yöntemi uygulanmaya başlanmıştır, yani bu motorlar TBK (termal bariyer kaplama) motorları olarak bilinmektedir. Termal bariyer kaplamalı motorların yanma odası parçalarının kaplanması, silindir gömleklerinde meydana gelen ısı transferini düşürmektedir, ısı transferinin düşmesi sonucunda ise soğutucuya aktarılan gereksiz ısının önüne geçerek, bu ısıyı faydalı enerjiye dönüştürmüştür (18, 19).
Yanma odasında bulunan parçaların seramik malzeme kullanılarak kaplanması soncunda, silindir içerisinde oluşan sıcaklık değerleri yükselmekte, motorun verimi artmaktadır. Isı salınım oranı ve özgül yakıt tüketiminde iyileşmeler olurken egzoz emisyon değerlerinde de ciddi azalmalar görülmüştür (20, 21).
İçten yanmalı motorların, yanma odalarında kullanılan birçok kaplama çeşidi bulunmaktadır. En önemlileri şu şekildedir;
- Termal sprey kaplama: Plazma sprey, alevle toz ve tel sprey, elektrik ark sprey, detonasyon tabancası tekniğini sayabiliriz
- Kimyasal seramik kaplama: Sol-jel, bulamaç, sert kaplama, buhar çökelmesi olarak sayabiliriz.
Birçok kaplama yöntemi bulunmaktadır, bunların içerisinde yanma odaları için en uygun olanı seçmemiz gerekmektedir. Yukarıda belirttiğimiz kaplamalardan, termal sprey kaplama hariç diğerleri ince kaplamalardır. Bu ince kaplamalar gaz türbinlerinde ve yanma odasının kaplamasında kullanılmıştır (23).
Aşağıda verilen grafiklerde, termal bariyer kaplama malzeme olarak Zirkonyum Oksit kullanılan yanma odası parçalarının, 800-9000-1000 °C sıcaklıkta ve şarj basıncı 3,0 ile 4,0 bar arasında 0,5 bar aralığında uygulandığında motor performansına etkisini göstermiştir.
Motor istenilen test şartlarında çalıştırılmış ve farklı değer aralıklarında tork değerleri motor performansına etkisini daha önceden belirlenen farklı şarj basınçlarında ölçülmüştür.
Yukarıda verilen grafiklerde bariyer kaplama yapılan yanma odası parçasının, 800-900-1000°C de ısıtıcı sıcaklarının kullanıldığı çalışma malzemesi helyum seçilen ve değişik barlarda performans ölçümü yapılmıştır. Kaplamalı ve kaplamasız aynı şartlardaki ve özellikteki motorların performans ölçümü sonuçlarına göre motorun daha verimli çalışabilmesi ve daha fazla güç elde edilmesi için bazı değerler ortaya çıkmıştır. Motorda oluşan devir ve güç sıcaklık ile doğru orantılı olarak artmıştır. Isıtıcı 1000 °C ye ulaşana kadar değerler olumlu olarak artmış ve ısıtıcının 1000 °C ye yükselmesiyle motorda oluşan devir ve tork miktarı en yüksek değeri görmüştür.
Elde edilen bütün değerler bakıldığında bariyer kaplamalı motorun değerleri, kaplama yapılmayan motorlara göre güç değerlerinin yüksek çıktığı gözlemlenmiştir (24).
2.Kaynak Araştırması
İçten yanmalı motorlar, çalışma esnasında yüksek sıcaklık ve yüksek basınca maruz kalmaktadırlar bu sıcaklık ve basıncın etkisiyle erozyon ve korozyona uğramaktadırlar. Motorlar parçaları üzerinde oluşan bu erozyon ve korozyonu azaltmak için birçok çalışma yapılmıştır. Dökme demir malzemesi yanma odasında oluşan yükselen sıcaklıkları yeterince karşılayamamaktadır bunun sonucunda ise soğutma sistemine ihtiyaç duyulmuştur ve bununla birlikte enerji kayıp artmıştır. Çalışmalar sonucunda ısıl iletkenliklerinin düşük olması sebebi ile cam kullanılması düşünülmüştür. Camların içten yanmalı motorlarda sağlıklı bir şekilde kullanılacak kadar mukavemeti olmaması sebebi ile kullanımı uygun olmamıştır. Yüksek sıcaklıkta çalışmaların önünü açmak için seramik kaplamalar uygulanmaya başlamıştır. Özellikle 1960’lı yıllarda seramiklere olan ihtiyaç artmıştır ve öncelikle uzay ve havacılık sanayinde kullanılmıştır. Uzay ve havacılık sanayinden sonra içten yanmalı dizel motorlarda uygulanmaya başlanmıştır. Seramik uygulaması sonucunda artan performans değerleri ve azalan yakıt miktarı bu çalışmaların önemini artırmıştır.
Motorlarda oluşan ısı kaybını azaltmak için kullanılan termal bariyer kaplamalar, motorların aşırı yüklere karşı dayanımını da artırmıştır. Termal bariyer kaplamalarda en çok tercih edilen malzeme Zr02 olmuştur. Bunun sebebini ise ısıl genleşme katsayısının yüksek, ısıl iletkenliğinin düşük olmasına bağlayabiliriz. Ayrıca yüksek sıcaklıklarda kullanılabilir malzeme olması içten yanmalı motorlarda tercih edilmesine sebep olmuştur.
Ark ve Toyama. (25), yanma odası parçalarını seramik malzeme ile kaplanması yapılan içten yanmalı bir dizel motorun, ısı transfer oranı yaklaşık olarak yarı yarıya azalma olduğunu tespit etmişler. İçten yanmalı turbolu bir dizel motorun yakıtında %11’lere varan azalma olabileceğini söylemişlerdir.
Bruns ve ark. (26), turbo beslemeli içten yanmalı bir dizel motorun yanma odasında ki parçaların kaplama malzemesi kullanarak yaptıkları çalışmalardan elde ettikleri veriler sonucunda, %16 ile %37 arasında değişen yakıt tüketiminin azaldığını söylemişlerdir.
Badgley ve ark. (27), içten yanmalı 6 silindire sahip dizel bir motorun ısı kaybı düşük olan seramik bir malzeme ile kaplamışlardır. Test sonuçlarından çıkan verilere göre, içten yanmalı dizel bir motorun özgül yakıt tüketiminde %5 ‘1ik düşüş olduğunu söylemişlerdir.
Charlton ve ark. (28), içten yanmalı endirekt olarak püskürtmeli bir dizel motorun AİTİ, RBSN ve TZP gibi seramik kaplama malzemelerini kullanarak motorun yanma odasının kaplamasını gerçekleştirmişlerdir. Herhangi yanma odasına kaplama yapılmamış bir motor ile kıyaslama yapmışlardır. Sonlu eleman ve deneysel metodu kullanılarak yaptığı çalışmalarda elde ettikleri sonuca göre kaplaması yapılan bir dizel motorun, kaplaması olmayan motora göre özgül yakıtın düştüğünü ve yanma odasında oluşan gürültünün azaldığını söylemişler.
Rasihhan ve Wallace (29), içten yanmalı direk püskürtmeli dizel motorda, birbirinden farklı kalınlıkta kaplama kullanarak dizel motorun silindirinde bulunan silindir gömleği ısıl direnç modeli simülasyonu ile çeperlerde oluşan ısı kayıplarının deneysel ve sayısal karşılaştırma yapılması için çalışma yapmışlardır. Silindir gömleklerini ve pistonu PSZ seramik kaplama ile kaplamışlardır. PSZ kaplamışını ilk önce 1,5 mm daha sonra ise 3mm olarak kaplamışlardır. Bu birbirinden farklı kalınlıkta yapılan kaplamalar sonucunda gazlardan pistonlara geçen ısı yaklaşık olarak 1,5 mm kaplama olan motorda %51,9, 3 mm kaplama olan motorda ise %68,4 oranında düşüş olduğunu söylemişlerdir.
3.Kaynaklar
- Keck, J.,1982, Turbulent Flame Structure and Speed in SI Engines, Nineteenth Symposium on Combustion/The Combustion İnstıtute, 1466.
- Büyükkaya, E., Yasar, H., Çelik, V., Ekmekci, M., “Thermal Bariyer Kaplamamn Türbo Doldurmall Bir Dizel Motorunun Egzoz Emisyonlanna Etkileri”, 5. Uluslar Arasl Yanma Sempozyumu, Bursa, 21-23, Temmuz 1997.
- Woods, M.E., and Oda, 1., Ceramic Insulating Component for The Adiabatic Engine” SAE Government Industry meeting Exposition Washington. May. 1984.
- Roger, B., Lurry, D, Douglas, J., “Cummins Uncooled 250 Engine”, SAE International Congress, Michigan, 1984.
- Gürbüz, H. Gökkaya Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt 20, Sayı 1, 2014
- Leising, C.J., Purohit, G.P., “Waste Heat Recovery in Truck Engines”, SAE National West Coast Meeting, California, 1978.
- Ciniviz Türboşarjlı bir dizel motorunun yanma odası yüzeylerinin Y2O3-ZrO2 ile kaplanmasının performans ve emisyona etkileri Doktora tezi (2005) Tez (5)
- Becker, P., Trends in Tribological Materials and Engine Technology, Tribology İnternational, 2003, 1-7.
- Wacker, E., Sander, W., Piston Design for High Combustion Pressure and Reduced Heat Rejection to Coolant, SAE İnternational Congres, Michian,1982.
- Parlak, A., Yaşar., Düşük Isı Kayıplı (DIK) Dizel Motorlarında Yapılan Çalışmaların Performans Açısından Değerlendirilmesi, 6th İnternational Combustion Symposium, İstanbul, 1999.
- Bryzık, W., Kamo, R., Takom/Cumming Adiabatic Engine Program, SAE İnternational Congres, Michian, 1983.
- Hejwowski, T., Weronski, A., The Effect of Thermal Barrier Coatings on Diesel Engine Performance, Vacuum, 65, 2002, 427-432.
- Becker, P., Trends in Tribological Materials and Engine Technology, Tribology İnternational, 2003, 1-7.
- Çevik Í., “Zirkonya Esasll Seramik Kaplamamn Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Degi§tirilmesi”, Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Istanbul Teknik Üniversitesi 1992.
- Yasar H, “Termal Bariyer Kaplamamn Turbo Doldurmall Bir Dizel Motorunun Performansma Etkileri”, Doktora Tezi, ITU Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997.
- GEÇKÍNLt, A., “lieri Teknoloji Maizemeleri”, Teknik Üniversite Matbaasl, Istanbul, 1992.
- Jerald T.L., Timothy A.C., Jacobs J. 2016. Energy distributions in a diesel engine using low heat rejection (LHR) concepts. Energy Conversion and Management. 130: 14-24.
- Prasath B.R., Tamilporai P., Shabir M.F. 2010. Analysis of combustion, performance and emission characteristics of low heat rejection engine using biodiesel. International Journal of Thermal Sciences. 49 (12): 2483-2490.
- Vural E., Ozel S., Ozdalyan B. 2014. The investigation of microstructure and mechanical properties of oxide powders coated on engine pistons surface. Optoelectronics And Advanced Materials – Rapid Communications. 8 (5-6): 515-520
- Masera K., Hossain A.K. 2018. Biofuels and thermal barrier: A review on compression ignition engine performance, combustion and exhaust gas emission. Journal of the Energy Institute. Available online
- Karthikayan S., Ganesan S., Vasanthakumar P., Sankaranarayanan G., Dinakar M. 2017. Innovative Research Trends in the Application of Thermal Barrier Metal Coating in Internal Combustion Engines. Materials Today: Proceedings. 4 (8): 9004-9012.
- Yaşar H. Isıl bariyer kaplamanın dizel motorlarında uygulanması, Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997.
- KAMO, R., ASSANIS, D. and BRYZIK, “Thin Thermal Barrier Coatings for Engines”, SAE Paper No 890143, 1989.
- ÖZGÖREN Termal Bariyer Kaplamanın Motor Performansına Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi Journal of Selcuk-Technic Cilt 4, Sayı:3-2005 Volume 4, Number:3-2005
- Toyoma, K., Yoshimitsu,T., Misfflyama,T., and Nakagaki,T., “Heat Insulated Turbocompound Engine” SAE Paper No.831345, 1983.
- Bruns, L., Bryzik, W., and Karno, R., “Performance Assessment of U.S. Army Truck with Adiabatic Diesel Engine”, SAE Paper 890142, 1989.
- Badgley, P. , Kamo, R. , Bryzik, W. , and Schwarz, E. , “Nato Durability Test of an Adiabatic Truck Engine”, SAE paper No.900621, 1990.
- Charlton, S. , J. , Campbell, N. , A.,F., Shephard, W.,J., J., Cook, G., Watt, M., “An Investigation of Thermal Insulation of IDI diesel Engine Swirl Chamber”, Proc. Instn. Mech. Engrs., Vol.205, 1991,
- Rasihhan, Y., and Wallce F.,J., “Piston-Liner Thermal Resistance Model for Diesel Engine Simultion”, Proc. Inst. Mech. Engrs. Vol.205, 1991.
Gönderen:
Veli Yeloğlu
Otomotiv Mühendisi
Linkedin: Veli Yeloğlu