By | 18 Ağustos 2015


Doğrultma devreleri  yarım dalga ve tam  dalga doğrulma  devreleri olarak  ikiye ayırabiliriz.

Bu devrelerin kurulmasının temelinde kaynaktan gelen işareti (sinyali) farklı bir formata dönüştürmektir. Otomotiv alanında en basit ve kanıksanmış uygulaması ise akünün şarjı ve araç için gerekli olan aydınlatma ve elektronik cihazların çalışması için elektrik üreten alternatörden gelen AC sinyali DC sinyale dönüştürüp akünün şarj edilmesi ve gerekli elektrik/elektronik sistemlerin çalışmasını sağlayan doğrultucu devredir. Bu bir bakıma basit bir invertördür.

Bu devre olmasaydı araç için hayati öneme sahip olan DC sinyali üretilemezdi çünkü; alternatör AC sinyal üretir.

Alternatörün ürettiği AC sinyal aşağıdaki gibidir.

Untitled

Şekil 1 AC SİNYAL İŞARETİ

Yarım Dalga Doğrultma Devresi:

yarım_dalga

ŞEKİL 2 YARIM DALGA DOĞRULTMA DEVRESİ

yarım_dalga_2

ŞEKİL 3 YARIM DALGA İŞARETİNİN OSİLOSKOP GÖRÜNTÜSÜ

Görüldüğü üzere girişe uygulanan sinüs sinyali DC işarete dönüştürülmüş ve negatif değerlere sahip olan sinyaller dikkate alınmamıştır. Burada bunu gerçekleştiren devre elemanı diyottur. Bunların dönüştürülmemesi enerji açısından negatif etkiye sahiptir. Bu nedenle bu devre alternatör de kullanılmaz bunun yerine enerji kaybı çok daha az olan tam dalga doğrultma devresi kullanılır.

Tek başına  bu işaret yeterli gelmez bunun içinde pasif  filtre devresi kurulabilir. Bu devre aşağıdaki gibidir.

yarım_dalga_4

ŞEKİL 4 YARIM DALGA VE PASİF FİLTRE DEVRESİ

yarım_dalga_3

ŞEKİL 5 PASİF FİLTRELİ DEVRE İŞARETİNİN OSİLOSKOP GÖRÜNÜMÜ

Bu devrede kondansatör ve direnç değerlerini değiştirip sinyalleri tekrar görüntülemenizi tavsiye ederim. Çıkan sonuçtan dalgalanma farkı değişecektir.

Tam Dalga Doğrultma Devresi:

tam_dalga_2

ŞEKİL 6 TAM DALGA DOĞRULTMA DEVRESİ

tam_dalga

ŞEKİL 7 TAM DALGA DOĞRULTMA DEVRE İŞARETİNİN OSİLOSKOP GÖRÜNÜMÜ

 

Tek başına  bu işaret yeterli gelmez bunun içinde pasif  filtre devresi kurulabilir. Bu devre aşağıdaki gibidir.

tam_dalga_4

ŞEKİL 8 TAM DALGA DOĞRULTMA VE PASİF FİLTRE DEVRESİ

tam_dalga_3

ŞEKİL 9 TAM DALGA DOĞRULTMA VE PASİF FİLTRE DEVRESİNİN İŞARETİ

Bu devrede kondansatör ve direnç değerlerini değiştirip sinyalleri tekrar görüntülemenizi tavsiye ederim. Çıkan sonuçtan dalgalanma farkı değişecektir.

İbrahim Taş
Uludağ Üniversitesi
Otomotiv Mühendisliği ve Makine Mühendisliği Öğrencis

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir